Dünya ve Türkiye, Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinden tüm yerküreye yayılan Covid-19 pandemisiyle bir buçuk yılı aşkın bir süredir mücadelesini sürdürüyor. Ancak artık çantamızda kocaman bir umut buketi var. 2021 yılının Mayıs ayının son haftası itibariyle dünya üzerinde 166,5 milyon kişinin hastalanmasına ve yaklaşık 3,5 milyon kişinin ölümüne neden olan pandemiye dair beklentilerin, 2020 yılının son aylarında dünyanın dört bir yanından gelen “aşı” haberlerinin ardından daha iyimser olduğunu söylemek mümkün. 20 Mayıs 2021 itibariyle dünyada 1,58 milyar doz aşı uygulanmış durumda ve her geçen gün insanlık, tünelin ucundaki ışığa doğru seyrini sürdürüyor. Salgının başlangıcından beri 5 milyonu aşkın kişinin hastalandığı ve 45 binden fazla kişinin yaşamını yitirdiği Türkiye’de ise Nisan Mayıs aylarında yaşanan “ikinci büyük kapanma” deneyimi geride kalıyor.

İstanbul merkezli uluslararası araştırma şirketi AGS Global’in geçen yılın Mayıs ayında yaşanan kapanma sürecinde olduğu gibi, bu yıl da 19-22 Mayıs tarihleri arasında önemli bölümü İstanbul, Ankara, Bursa, Kocaeli gibi sanayi ve ticaret merkezlerinden 284 iş dünyası temsilcisi ile gerçekleştirdiği ve iş dünyasının “ikinci tam kapanmada” hem iş insanı hem de tüketici yönüyle tutum ve beklentilerine ışık tuttuğu kapsamlı araştırma ilgi çekici sonuçlar içeriyor.

Panik Kontrol Altında: İş Dünyasında Çarklar Dönmeye Devam Etti

Araştırma iş dünyasının ikinci tam kapanma döneminde daha tedbirli olduğunu ve ilkinin aksine çalışmaya devam ettiğini gösteriyor. İş dünyası temsilcilerinin %45’i tam zamanlı, %43,6’sı ise yarı zamanlı işe gitmeyi sürdürdüğünü belirtirken, tamamen evden çalışanların oranı ise %5,6. Geçen yıl ise tam zamanlı işe devam edenlerin oranı %23,8 iken, tamamen evden çalışanların oranı ise %28,7 olarak öne çıkıyor.

Yeni Normale Alıştık: Geçen Yılın Aksine Harcamalar Arttı

Geçen yılın Mayıs ayında yapılan araştırmada katılımcıların %49’u harcamalarının azaldığını ifade ederken, bu yılki araştırmada “harcamalarım azaldı” diyenlerin oranı sadece %18,3. Diğer yandan; “harcamalarım arttı” diyenlerin oranı ise %26,6’dan %57,7’ye yükselmiş durumda. Bu tablo, hanehalkının pandemiyi içselleştirdiğini ve yeni normalde gündelik hayatına döndüğünü gösteriyor.  

Geçen yılın açık ara şampiyonu olan gıda-meşrubat (%83,2) ve hijyen-temizlik ürünleri (%82,5); bu yıl yer değiştirdi ve hijyen-temizlik ürünleri (%80,3) ilk sıraya yerleşti. Kapanmaların sevimli dostu atıştırmalıklar ise %38 ile üçüncü sırada. En hızlı büyüme sergileyen kategori ise geçen yıl %16,1 olan payını, bu yıl  %33,8’e yükselten kişisel bakım-kozmetik ürünleri oldu. Bir diğer hızlı yükseliş ise dijital yayın platformlarından geldi.

Online Alışverişçi Havuzu Büyüyor

Geçtiğimiz yıl gerçekleşen kapanma sürecinde katılımcıların %44,8’i daha çok online alışveriş yaptığını belirtirken, bu yıl bu oran %71,8’e kadar yükselmiş durumda. Bu yıl Trendyol (%69) ve Hepsiburada (%33,8) en çok online alışveriş yapılan iki mecra olurken, onu Yemeksepeti (%26,8), Amazon (%22,5), Getir (%22,5) ve Kitapyurdu (%21,1) izliyor.

Bu süreçte en iyi sınav veren marka/firma kategorisinde geçen yıl Covid-19 salgınına karşı mücadelede yerli solunum cihazı projesiyle öne çıkan Baykar ve Arçelik ise bu yıl yerlerini geçen yılın üçüncüsü Trendyol’a bırakmış durumda.

Sürecin Yeni Sembolü Aşı..

Mayıs 2020’de sürecin sembolleri olan maske, Sağlık Bakanı Koca ilk iki sıradaki yerini korurken, gündelik hayatımızın bir parçası olan kolonya & dezenfektanlar (%28,2) bir üst sıraya yükselmiş durumda. Buna karşın geçen yıl insanlık için uzak bir ümit olan aşı ise, bu yıl (%27,8) ile iş dünyasının ajandasında dördüncü sıraya yerleşti. Diğer yandan; geçen yılın üçüncü sembolü olan virüse ve her akşam TV ve sosyal medya başında ilgiyle takip edilen Sağlık Bakanlığı günlük verilerine merak ise geçen yıla göre zayıflamış durumda.

Aşıda Şeffaflık, Hızlı Temin ve Yerli Üretim Vurgusu

Araştırma kapsamında; bu yıl dünyanın ve Türkiye’nin gündemine hızla giren aşı ve aşılama  süreci de kendisine yer buluyor. Aşılama sürecinin daha hızlı ve etkin olması için önerileri sorulan katılımcılara göre; aşı tedarikinde şeffaf veri akışı, aşının hızlı temini, riskli grupların öncelikli aşılanması ve yerli aşıda bir an önce üretim aşamasına geçilmesi en çok öne çıkan hususlar.

İşyerinde Tedbire Devam

Araştırma; geçtiğimiz yıl mevcut olan panik ve hazırlıksız yakalanmanın yerini, bu yıl iş yerlerinde tedbirlerin sürmesi ve dijitalleşmeyi daha çok içselleştirmeye bıraktığını gösteriyor.  Geçen yıl yeni normalde iş dünyasının %78,3’ü tam zamanlı işe döneceğini ve izolasyon kurallarını harfiyen uygulayacağını ifade ederken, bu yıl bu oran %60,5’e gerilemiş durumda. Aşılamanın seyrine göre iş modeli geliştireceğini belirtenlerin oranı ise %36,6 ile ikinci sırada.

Uzaktan çalışmayı kalıcı seçeneklerden birine dönüştüreceğini ifade edenlerin oranı ise geçen yılla aynı seviyede (%11,2).

İş Dünyası Daha Çok Dijital Toplantı Yapıyor, Fiziksel Toplantılarıysa Özlüyor Araştırmaya göre geçtiğimiz yıl katılımcıların %73,4 olan dijital toplantı yapma deneyimi, bu yıl %83,1’e yükselmiş durumda. Nitekim geçtiğimiz yıl dijital toplantı yönteminden normale döndükten sonra da faydalanacağını belirtenlerin oranı %84,3 iken, bu yıl %97,5’a kadar yükseldi. Ancak sıra ilgili yöntemin iş insanları tarafından verimli bulunmasına geldiğinde %81,9 olan oranın %69,5’a kadar gerilemiş olduğu görülüyor.

Kararsızlığın Panzehiri Aşı

Geçen yıl %38,5 olan Mart-Nisan aylarına göre endişe düzeyi, bu yıl %35,2’ye gerilerken, kararsızların oranı ise %13,3’ten %32,4’e yükselmiş durumda. Diğer yandan endişe kaynakları; gelir kaybetmek (%49,3), kalabalık ortamlar (%49,3), küresel-ulusal ekonomik daralma (%42,2) ve seyahat etmek (%32,3) olarak öne çıkıyor.

Eğitimde de İbre Hızlı Aşılamayı Gösteriyor

Araştırmaya katılanların %78,9’u zorunlu olarak ara verilen yüzyüze eğitimde, açığın kapanmayacağını düşünürken, öğretmen ve öğrenciler için hızlı bir aşılama ajandası ile yaz tatili uygulamasının kaldırılarak sıkıştırılmış takvime geçilmesi öne çıkan öneriler..

İş Dünyası İkinci Tam Kapanmada Aileyle Daha Çok Vakit Geçirdi, Kitap Okumaya Daha Çok Vakit Ayırdı

Araştırmaya göre iş dünyası temsilcilerinin %47,9’u salgın sürecini işleri ve ticari hayatları açısından iyi değerlendirdiğini düşünürken, kişisel gelişimleri açısından iyi değerlendirdiklerini düşünenlerin oranı ise %50,7. Oysa ki, geçtiğimiz yıl ilk kategoride bu oran %55,2, ikinci kategoride ise %72 olduğu görülüyor. Diğer yandan; aile ile daha çok vakit geçirmek (%57,7) ve kitap okumak (%54,9) bu yılın da yıldızları konumunda.

Açık Hava, Tatil ve Seyahati Daha Çok Özledik

Yaklaşık bir yıldır işlerine devam eden iş dünyası temsilcilerinin bu yıl en çok özlediği aktivite; açık havada zaman geçirmek (%95,8). Oysa ki, geçtiğimiz yıl aile-akraba ziyareti yapmanın (%92,3) ilk sırada olduğu görülüyordu. Tatil-seyahat yapmak ise %94,3 ile geçtiğimiz yıla göre daha çok özlenen aktivitelerden biri. Katılımcıların %90,2’si iş yerinde çalışmayı özlediğini ifade ederken, özlemeyenlerin oranı ise %9,8 ile sınırlı kalıyor.

 

AGS Global Kurucu Ortağı Ahmet GÜLER, araştırmaya ilişkin yaptığı değerlendirmede; ‘Geçtiğimiz yıl yaşanan kapanma sürecinde de kapsamlı bir araştırma gerçekleştirmiş ve iş dünyası temsilcilerinin hem iş insanı hem de tüketici yönlerine odaklanmıştık. Bu yıl deneyimlediğimiz kapanma döneminde araştırmamızı tekrarladık ve bu sayede iş insanımızın eğilimlerini geçen yılla mukayese etme imkanına kavuştuk.  Araştırmadan hareketle; bir panik ve bilinmezlik süreci olan geçtiğimiz yıla kıyasla, iş insanlarımızın salgınla birlikte yaşamayı daha fazla içselleştirmiş durumda olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Pandemiyle yaşamayı öğrenme, tedbirler ve dijitalleşme ikinci tam kapanma sürecinde “çarkların dönmesine” imkan tanımış durumda” derken, geçen yıldan farklı olarak bu yıl araştırmanın ana motifinin “aşı” faktörü olduğunu ifade etti. 

GÜLER,  ‘Bu yıl pandemiye karşın tüm insanlığın sepetindeki umut buketini büyüten bir dostumuz var. O da “aşı”… Geçtiğimiz yılki kapanmada henüz ismi bile zikredilmeyen Covid-19 aşısı, bu yıl iş insanlarımızın ajandasında ilk sıraya yerleşmiş durumda. İster genel ekonomik gidişat ve eğitimin geleceği, isterse özel hayatımız ve işlerimiz olsun, iş insanlarımızın tüm bu faktörlere ilişkin beklentilerini; hızlı aşı tedariki, yerli aşı üretimi ve aşılama performansına bağladıklarını söyleyebiliriz. Şüphesiz, başta ekonomik belirsizlik ve kişisel sağlık olmak üzere endişe hala sürüyor. Ancak aşı sadece sağlık değil, umut da demek. Araştırmamız bize gösteriyor ki; endişelerin giderilmesi ve daha iyimser bir iklime geçmenin yolu; hızlı ve şeffaf veri akışı sayesinde kurumların güven tesis etmesi ve gerek dünyadan aşı tedariki gerekse yerli aşı üretiminde karar alıcıların daha hızlı hareket etmesinden geçiyor” diyerek sözlerini tamamladı.

 

RAPORUN TAMAMINI İNDİRMEK İÇİN TIKLAYINIZ..

Geçen Yıl Gerçekleştirdiğimiz "Yeni Normalleşme" Araştırmamıza Erişmek İçin:

📌 "İş Dünyası "Yeni Normalleşme" Dönemi İçin Ümitli": http://www.agsglobal.com.tr/TR/Medya/is-dunyasi-yeni-normallesme-donemi-icin-umitli

 

AGSSocial: Sosyo-Ekonomik Araştırmalar ile paydaşlarımız için en net, gerçek ve güvenilir verileri, güçlü içgörüler eşliğinde sunuyor, hızla dönüşen toplumsal beklenti ve taleplere kulak vermenizi sağlıyoruz.